List otwarty do prezesa Jarosława Kaczyńskiego w sprawie wolności polskiej humanistyki

List otwarty do prezesa Jarosława Kaczyńskiego w sprawie wolności polskiej humanistyki

Pomysł przygotowania przez urzędników Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego listy czasopism oraz wydawnictw, w których powinni publikować polscy naukowcy jest praktycznym i symbolicznym zarazem zwieńczeniem reformy nauki, podjętej i zrealizowanej przez rząd Prawa i Sprawiedliwości.Nie będzie naukowego „zbawienia” poza tą listą, to jest nie będzie punktów dla uczonego, a w ślad za tym dla jego placówki naukowej, jeśli nowa książka czy artykuł nie zostaną opublikowane w miejscu potwierdzonym pieczątka ministerialnego urzędu.

Zdarzało mi się pisać teksty dla takich wydawnictw, jak Kramer Verlag, Brill, Berghahn Books, Palgrave-Macmillan, Wiley-Blackwell czy Harvard University Press. Ale wiem, że rola humanisty-historyka nie ogranicza się do publikowania w tzw. prestiżowych wydawnictwach zagranicznych tekstów przeznaczonych dla garstki kolegów-specjalistów. To jest także rola społeczna, związana ze środowiskiem kulturowym, z jego duchowym dziedzictwem, z językiem, z jego specyfiką, która nie zawsze da się wyrazić w przekładzie na aktualny żargon naukowej biurokracji i punkty przyznawane przez kontrolerów Naukowego Postępu. Reforma premiera Jarosława Gowina, którą poparła rządząca formacja Prawa i Sprawiedliwości, zmierza do zmarginalizowania tej drugiej, społecznej roli humanistyki, do zniechęcenia zwłaszcza młodszych uczonych do popularyzacji wiedzy o historii, o literaturze, o kulturze, o myśli. W szczególności ucierpi ta myśl, która będzie wyrażała się po polsku i która nie podporządkowuje się regułom globalnej politycznej poprawności, jaka obowiązuje w systemie grantów, punktacji i rankingów aktualnie ustalanych w skrajnie dziś zideologizowanym „akademickim” dyskursie nauk społecznych i humanistycznych.

Każda książka, każdy artykuł muszą być oceniane indywidualnie, a nie przez nie zdolne wyczerpać bogactwa potrzeb ludzkiego intelektu tabele i punkty przydzielane z góry wydawnictwom i językom. Oszuści naukowi potrafią, przez dostosowanie się do aktualnej mody ideologicznej i jej żargonu, publikować w najbardziej „prestiżowych” wydawnictwach i czasopismach. Napisać piękną polszczyzną intelektualnie odkrywcze, nie wtórne wobec „nowych trendów” zdanie – tego oszust nie potrafi. Ale tego właśnie reforma nauki dokonana przez rząd Prawa i Sprawiedliwości nie wspiera. Wspiera wtórność, konformizm i dostosowanie do urzędniczych tabel. Tak to wygląd z punktu widzenia humanisty. W każdym razie z mojego, indywidualnego punktu widzenia. Kto ten punkt widzenia podziela – bardzo proszę, aby dołączył się do tego apelu: o wstrzymanie zagrażających wolności naukowej myśli i specyficznego powołania humanistyki planów ogłoszenia listy „słusznych” wydawnictw i czasopism. To apel skierowany pod adresem Pana, Panie Prezesie. Bo Pan przyjął na siebie odpowiedzialność nie tylko za miejsce Polski w politycznym krajobrazie Europy i świata tych lat, ale także za praktyczną, codziennie udzielaną odpowiedź na pytanie: czy państwo polskie ma służyć wolności polskiej myśli, czy też powinno ją reglamentować.

Z poważaniem prof. dr hab. Andrzej Nowak, historyk (UJ, IH PAN), Kraków, 21 XII 2018

Apel wspierają profesorowie doktorzy habilitowani (w kolejności zgłoszonego akcesu):

Jarosław Marek Rymkiewicz, historyk literatury (emerit., IBL)

Jan Prokop, romanista, historyk literatury (PAU, Kraków)

Zofia Zielińska, historyk (emerit., Uniwersytet Warszawski)

Tomasz Schramm, historyk (UAM)

Krzysztof Ożóg, historyk (UJ)

Włodzimierz Suleja (Wrocław, IPN)

Anna Grześkowiak-Krwawicz, historyk idei (IBL)

Władysław Zajewski, historyk (emerit., IH PAN, Gdańsk)

Krzysztof Dybciak, historyk literatury (UKSW)

Wojciech Roszkowski, historyk, ekonomista (ISP PAN)

Andrzej Rachuba, historyk (IH PAN)

Marek Ney-Krwawicz, historyk (IH PAN)

Stanisław Wiech, historyk (Uniwersytet Jana Kochanowskiego, Kielce)

Stanisław Rosik, historyk (Uniwersytet Wrocławski)

Wojciech Polak, historyk (UMK, Toruń)

Jan Jacek Bruski, historyk (UJ)

Maciej Urbanowski, polonista, historyk literatury (UJ)

Wojciech Kunicki, germanista (Uniwersytet Wrocławski)

Tomasz Gąsowski, historyk (Akademia Ignatianum, Kraków)

Piotr Franaszek, historyk (UJ)

Mariusz Wołos, historyk (Uniwersytet Pedagogiczny, Kraków)

Krzysztof Kawalec, historyk (Uniwersytet Wrocławski)

Marek Kornat, historyk (IH PAN, UKSW)

Krzysztof Koehler, historyk literatury (UKSW)

Roman Jurkowski, historyk (Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Olsztyn)

Norbert Kasparek, historyk (Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Olsztyn)

Eugeniusz Niebelski, historyk (KUL)

Bogusław Dopart, polonista, historyk literatury (UJ)

Jan Kęsik, historyk (Uniwersytet Wrocławski)

Elżbieta Kaszuba, historyk (Uniwersytet Wrocławski)

Jacek Piotrowski, historyk i politolog (Uniwersytet Wrocławski)

Piotr Stec, prawnik (Uniwersytet Opolski)

Marek Białokur, historyk (Uniwersytet Opolski)

Grzegorz Kucharczyk, historyk (IH PAN, Poznań)

Jan Draus, historyk (Uniwersytet Rzeszowski)

Dorota Heck, polonistka, historyk literatury (Uniwersytet Wrocławski)

Jacek Bartyzel, historyk I politolog (UMK, Toruń)