Powstanie Styczniowe. Patrol powstańczy, obraz Maksymiliana Gierymskiego

Oskar Halecki tak pisze na temat powstania styczniowego: „Nie miało ono żadnych widoków powodzenia. Niemniej pamięć tego aktu rozpaczy jest świętą dla każdego Polaka. Nigdy jeszcze ofiara dla sprawy narodowej nie była tak bezinteresowna i tak wzruszająca. Nigdy tak szerokie warstwy społeczeństwa nie porwały się do akcji, która, w przeciwieństwie do roku 1830, nie posiadała nawet zawiązku regularnego wojska. Nawet „biali”, którzy w duchu potępiali walkę przedsięwziętą w takich warunkach, przyłączyli się do niej przez patriotyzm. I, jak zawsze, Litwa powstawała zawsze z etnograficzną Polską.”