Cmentarz w Graużyszkach. Obwód: Grodzieński Rejon: Oszmiański (12 km na południowy zachód od Oszmiany)

Oddziały partyzanckie Armii Krajowej zgrupowania oszmiańskiego przeprowadziły szereg akcji bojowych i dywersyjnych przeciwko nieprzyjacielowi. W dniu 6 maja 1944 roku żołnierze AK 8., 9. i 13. Brygady rozbili batalion litewski w okolicy Graużyszek i Sieńkowszczyzny. 13 maja 1944 r. 13. Brygada AK zdobyła wieś Tułminowo, bronioną przez 1 kompanię Litwinów (180 żołnierzy). W tym samym czasie siłami kilku brygad AK uderzono z marszu na Murowaną Oszmiankę bronioną przez dwie kampanie wojska Plechavičiusa. W walce poległo 11 żołnierzy AK. Zdobyto dużą ilość broni, umundurowania i wyposażenia. Operację przygotował i całością natarcia dowodził mjr „Jarema”, inspektor oszmiańskiego zgrupowania AK. Polegli żołnierze AK zostali pogrzebani w Graużyszkach, przy murach kościoła. Na miejscu pochówku postawiono żelazny krzyż. Mogiła znajdowała się pod opieką mieszkańców Graużyszek. W 1991roku byli żołnierze 8. Brygady AK przeprowadzili ekshumację. Szczątki przeniesiono na miejscowy cmentarz obok kościoła. Przeniesiono też metalowy krzyż i postawiono nowy drewniany. W drugiej połowie lat 90-tych, dzięki staraniom Antoniego Jusiela, ówczesnego proboszcza graużyszskiego i środowisk kombatanckich postawiono na mogile pomnik i umieszczono tablice pamiątkowe. Mogiła żołnierzy AK znajduje się pod opieką miejscowej ludności polskiej.

Dzwonnica

Miejsca toczonych walk